Author Archive: Ola

T. 61.4, s. 47-61

Posted on by

Morfologia i osady powodzi błyskawicznej w okolicach Kromołowa (Polska południowa) po 20 latach

Morphology and sediments of flash flood near Kromołów (southern Poland) after 20 years

Tomasz KALICKI, Artur ZIELIŃSKI, Paweł PRZEPIÓRA, Sławomir CHWAŁEK, Marcin FRĄCZEK, Edyta KŁUSAKIEWICZ, Ireneusz OLSZAK, Łukasz PODRZYCKI
Zakład Geomorfologii, Geoarcheologii i Kształtowania Środowiska,
Instytut Geografii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach

Słowa kluczowe: Wyżyna Śląska, powódź błyskawiczna, zagrożenie powodziowe, redukcja ryzyka

Key words: Silesian Upland, flash flood, flood hazards, risk reduction

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 61.4, s. 25-45

Posted on by

Planowanie przestrzenne na obszarach zalewowych w zlewniach górskich różnego rzędu w dorzeczu górnej Wisły oraz górnej i środkowej Odry

Spatial planning in floodplains in mountain catchments of different order, in the basin of the upper Vistula and the upper and central Odra Rivers

Paweł FRANCZAK
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński
e-mail: p.franczak@uj.edu.pl
Karolina LISTWAN-FRANCZAK
Jarosław DZIAŁEK
Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński
Wojciech BIERNACKI
Wydział Turystyki i Rekreacji, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Słowa kluczowe: powódź, ryzyko powodziowe, planowanie przestrzenne, mapy
zagrożenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego

Key words: flood, flood risk, spatial planning, flood hazard maps, flood risk maps

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 61.4, s. 7-23

Posted on by

Ocena podatności systemu społeczno-ekologicznego zagrożonego powodzią

Susceptibility assessment of social-ecological system to flood threat

Grzegorz DUMIEŃSKI
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej-PIB, Warszawa, Polska
e-mail: grzegorz.dumienski@imgw.pl
Andrzej TIUKAŁO
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej-PIB, Warszawa, Polska
e-mail: andrzej.tiukalo@imgw.pl

Słowa kluczowe: system społeczno-ekologiczny, powódź, podatność, odporność, gmina

Key words: social-ecological system, flood, susceptibility, resilience, community

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 93-107

Posted on by

Weryfikacja i uszczegółowienie granic mezoregionów fizycznogeograficznych
województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych

Verification and refinement of the boundaries of physicogeographical mesoregions in the Łódź voivodeship based on contemporary spatial data

Anna MAJCHROWSKA
Uniwersytet Łódzki
Wydział Nauk Geograficznych
Katedra Geografii Fizycznej
Pracownia Geoekologii
e-mail: anna.majchrowska@geo.uni.lodz.pl
Elżbieta PAPIŃSKA
Uniwersytet Łódzki
Wydział Nauk Geograficznych
Katedra Geografii Fizycznej
Pracownia Geoekologii
e-mail: epapin@uni.lodz.pl

Zarys treści: W pracy przedstawiono wyniki weryfikacji granic mezoregionów fizycznogeograficznych województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych. Wyodrębniono 28 mezoregionów, które przynajmniej częściowo mieszczą się w województwie łódzkim. Porównano parametry zweryfikowanych
mezoregionów z jednostkami wydzielonymi przez Kondrackiego (2002), takie jak pole powierzchni, obwód, odległość i kierunek przesunięcia środka ciężkości oraz dwa wskaźniki kształtu. Najważniejsze zmiany obejmują wytyczenie dwóch nowych mezoregionów: Międzyrzecza Pysznej i Niecieczy, wyodrębnionego z Kotliny
Szczercowskiej i Niecki Przyrowskiej, która powstała z części Niecki Włoszczowskiej.

Słowa kluczowe: mezoregiony, regionalizacja fizycznogeograficzna, województwo łódzkie, weryfikacja granic

Abstract: The paper presents the results of verification of the boundaries of physicogeographical mesoregions of Łódz voivodeship based on contemporary spatial data. Twenty eight mesoregions, which at least partly fall within the Łódz Region, were delineated as a result of verification and refinement of the boundaries of J. Kondracki’s mesoregions. The mesoregions parameters such as surface area, perimeter, distance and direction of centroid shift, and two shape indices for the original and the new units were compared The most important changes include the delineation of two new mesoregions: Interfluve of the Pyszna and Nieciecz Rivers, set apart from the Szczerców Basin, and the Przyrów Basin, which was created from a part of the Włoszczowa Basin.

Keywords: mesoregions, physicogeographical regionalization, Łódź voivodeship, boundary verification

Zalecany sposób cytowania: Majchrowska A., Papińska E., 2018, Weryfikacja i uszczegółowienie granic mezoregionów fizycznogeograficznych województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 93-107.

Wpłynęło: 12.03.2018
Zaakceptowano: 25.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 75-91

Posted on by

Weryfikacja granic mezoregionów fizycznogeograficznych w zasięgu województwa mazowieckiego

Physico-geographical mesoregions boundaries verification within the Masovian Voivodeship

Jerzy LECHNIO
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Zakład Geoekologii
e-mail: jrlechni@uw.edu.pl
Ewa MALINOWSKA
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Zakład Geoekologii
e-mail: emal@uw.edu.pl

Zarys treści: Artykuł poświęcony jest omówieniu założeń i możliwości weryfikacji przebiegu granic mezoregionów fizycznogeograficznych Kondrackiego w zasięgu województwa mazowieckiego.

Słowa kluczowe: regionalizacja fizycznogeograficzna, mezoregion, województwo mazowieckie

Abstract: The article is devoted to discussing the assumptions and possibilities of verifying the boundaries of Kondracki’s physico-geographic mesoregions within the scope of the Masovia voivodship

Keywords: physico-geographical regionalisation, mesoregion, Masovian voivodeship

Zalecany sposób cytowania: Lechnio J., Malinowska E., 2018, Weryfikacja granic mezoregionów fizycznogeograficznych w zasięgu województwa mazowieckiego, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 75-91.

Wpłynęło: 12.03.2018
Zaakceptowano: 27.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 59-73

Posted on by

Propozycja regionalizacji fizycznogeograficznej Sudetów Wschodnich

Proposition for physico-geographical regionalization of Eastern Sudetes

Krzysztof BADORA
Uniwersytet Opolski
Katedra Ochrony Powierzchni Ziemi,
Pracownia Geografii i Architektury Krajobrazu
e-mail: kbadora@uni.opole.pl

Zarys treści: Artykuł przedstawia propozycję wyznaczenia granic Sudetów Wschodnich oraz podziału fizycznogeograficznego makroregionu na mezoregiony. Przy wyznaczaniu granic uwzględniono w większym stopniu genetyczno-geologiczny podział Sudetów związany z orogenezą waryscyjską. W podziale na mezoregiony w większym stopniu uwzględniono kryteria litostratygraficzne.

Słowa kluczowe: regionalizacja fizycznogeograficzna, struktura krajobrazu, Sudety Wschodnie

Abstract: The article presents the proposal to set the borders of the Eastern Sudetes and the physicogeographical division of the macroregion into mesoregions. In determining the borders, the genetic and geological division of the Sudetes associated with Variscan orogeny was taken into account to a greater extent. By division into mesoregions, lithostratigraphic criteria have been taken into account to a greater extent.

Keywords: physico-geographical regionalization, landscape structure, The Eastern Sudetes Mountain

Zalecany sposób cytowania: Badora K., 2018, Propozycja regionalizacji fizycznogeograficznej Sudetów Wschodnich, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 59-73.

Wpłynęło: 01.03.2018
Zaakceptowano: 12.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 45-57

Posted on by

Trudności wyznaczania granic mezoregionów fizycznogeograficznych w dolinach na przykładzie fragmentu Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej

Difficulties in delimiting the boundaries of physico-geographical mesoregions in valleys – an example from part of the Toruń-Eberswalde Ice-Marginal Valley

Rafał KOT
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń
Wydział Nauk o Ziemi
Katedra Geomorfologii i Paleogeografii Czwartorzędu
e-mail: rafalkot@umk.pl

Zarys treści: Artykuł przedstawia trudności wyznaczania granic mezoregionów fizycznogeograficznych w obrębie dolin. W pracy podkreślono, że rzeźba terenu jest jednym z najważniejszych kryteriów podczas delimitacji regionów fizycznogeograficznych. Na przykładzie mezoregionu Kotlina Toruńska przedyskutowano
sposób prowadzenia granic regionów w obrębie dolin.

Słowa kluczowe: klasyfikacja krajobrazu, regionalizacja fizycznogeograficzna, mezoregion fizycznogeograficzny, dolina, pradolina

Abstract: The paper presents the difficulties in delimiting the boundaries of physico-geographical mesoregions in valleys. The study emphasizes that relief is one of the most important criteria in delimiting physico-geographical regions. The method of delimiting the boundaries of regions within the valley is discussed using the example of the Toruń Basin mesoregion.

Keywords: landscape classification, physico-geographical regionalization, physico-geographical mesoregion, valley, ice-marginal valley

Zalecany sposób cytowania: Kot R., 2018, Trudności wyznaczania granic mezoregionów fizycznogeograficznych w dolinach na przykładzie fragmentu Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 45-57.

Wpłynęło: 12.02.2018
Zaakceptowano: 12.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 37-44

Posted on by

Doliny rzeczne – kłopot regionalizacji fizycznogeograficznej

River valleys – the trouble of the physico-geographical regionalization

Tomasz GRABOWSKI
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Zakład Geoekologii
e-mail: grabiec@uw.edu.pl
Andrzej HARASIUMIUK
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Zakład Geoekologii
Alina GERLÉE
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Zakład Geoekologii

Zarys treści: W artykule poruszono zagadnienie specyficznej „roli” dolin rzecznych w regionalizacji fizycznogeograficznej. Przedstawiono przykłady trudności związanych z uwzględnieniem dolin rzecznych w jednostkach regionalnych wysokiej rangi. Zaprezentowano prawidłowości „zaniku” informacji o dolinach rzecznych wraz z przechodzeniem do wyższych poziomów regionalizacji.

Słowa kluczowe: regionalizacja, doliny rzeczne, podejście funkcjonalne, podejście strukturalne

Abstract: The article discusses the specific “role” of river valleys in physico-geographical regionalization. Examples of difficulties related to the inclusion of river valleys into high-ranking regional units are presented. The regularities of gradual “disappearance” of carthographic information about river valleys on maps, during the transition to higher levels of regionalization, were presented.

Keywords: regionalization, river valleys, functional view, structural view

Zalecany sposób cytowania: Grabowski T., Harasiumiuk A., Gerlée A., 2018, Doliny rzeczne – kłopot regionalizacji fizycznogeograficznej, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 37-44.

Wpłynęło: 12.02.2018
Zaakceptowano: 02.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 19-36

Posted on by

Propozycja delimitacji mikroregionów fizycznogeograficznych Pojezierza Kaszubskiego w świetle współczesnych źródeł i metod badawczych

The proposal of physical-geographical microregions delimitation for Cassubian Lakeland in the light of contemporary study sources and methods

Mariusz KISTOWSKI
Uniwersytet Gdański
Instytut Geografii,
Katedra Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska
e-mail: geomk@univ.gda.pl

Zarys treści: Artykuł, na tle dotychczasowych licznych doświadczeń dotyczących delimitacji Pojezierza Kaszubskiego i jego podziału na mikroregiony fizycznogeograficzne, przedstawia autorską propozycję takiego podziału. W trakcie wydzielania regionów przyjęto kryteria związane z rzeźbą terenu (wysokość n.p.m., spadki terenu i wskaźnik wilgotności terenu) oraz podłożem geologicznym w aspekcie litologii powierzchniowych utworów geologicznych (rodzaje gleb). Wydzielono 78 regionów lito- i hydrogenicznych (w tym dolinnych i rynnowych), które zostały scharakteryzowane z zastosowaniem wybranych metryk dotyczących ich formy i rzeźby. Porównania rezultatów delimitacji z wcześniejszymi jej propozycjami, wskazuje, że na najniższych poziomach regionalizacji
fizycznogeograficznej wydzielane powinny być co najmniej dwa poziomy regionów, oprócz mikro-, również nanoregiony, którym bardziej odpowiadają przedstawione w opracowaniu jednostki.

Słowa kluczowe: regionalizacja fizycznogeograficzna, mikroregiony fizycznogeograficzne, metryki krajobrazowe, wskaźnik wilgotności terenu, Pojezierze Kaszubskie, Polska

Abstract: The paper presents the author’s proposition of Cassubian Lakeland natural border and its division on physical-geographical microregions on the background of previous experiences. Two main groups of natural component features: relief (elevation a.s.l., slopes and topographic wetness index) and geological formations according to lithology of shallow subsurface geological sediments were adopted to regions delimitation.
78 litho- and hydrogenic (including valleys and glacial channels) regions were delimitated and described with application of chosen metrics concerning their shape and relief. The comparison of study results with former propositions of Cassubian Lakeland microregionalisation proved the necessity of two regions levels delimitation on the lowest levels of physical-geographical regionalization. The nanoregions – better correspond with study results – should be delimitated next to microregions.

Keywords: physical-geographical regionalisation, physical-geographical microregions, landscape metrics, topographic wetness index, Cassubian Landscape, Poland

Zalecany sposób cytowania: Kistowski M., 2018, Propozycja delimitacji mikroregionów fizycznogeograficznych Pojezierza Kaszubskiego w świetle współczesnych źródeł i metod badawczych, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 19-36.

Wpłynęło: 25.01.2018
Zaakceptowano: 14.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 9-18

Posted on by

Regionalizacja – wybrane zagadnienia

Regionalization – selected issues

Andrzej RICHLING
Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II
w Białej Podlaskiej;
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Zakład Geoekologii
e-mail: a.richling@uw.edu.pl

Zarys treści: Artykuł poświęcony jest omówieniu podstawowych zasady regionalizacji ze szczególnym uwzględnieniem problemów, które mimo wprowadzenia nowoczesnych technik nadal budzą wątpliwości lub nie są jednoznacznie rozumiane.

Słowa kluczowe: regionalizacja fizycznogeograficzna, założenia teoretyczne, metodyka

Abstract: The article contains a discussion of the basic principles of regionalization with particular emphasis on problems that despite the introduction of modern techniques still raise and are not clearly understood.

Keywords: physico-geographical regionalization, theoretical assumptions, methodology

Zalecany sposób cytowania: Richling A., 2018, Regionalizacja – wybrane zagadnienia, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 9-18.

Wpłynęło: 25.01.2018
Zaakceptowano: 27.02.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)