T. 63.1, s. 93-107

Weryfikacja i uszczegółowienie granic mezoregionów fizycznogeograficznych
województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych

Verification and refinement of the boundaries of physicogeographical mesoregions in the Łódź voivodeship based on contemporary spatial data

Anna MAJCHROWSKA
Uniwersytet Łódzki
Wydział Nauk Geograficznych
Katedra Geografii Fizycznej
Pracownia Geoekologii
e-mail: anna.majchrowska@geo.uni.lodz.pl
Elżbieta PAPIŃSKA
Uniwersytet Łódzki
Wydział Nauk Geograficznych
Katedra Geografii Fizycznej
Pracownia Geoekologii
e-mail: epapin@uni.lodz.pl

Zarys treści: W pracy przedstawiono wyniki weryfikacji granic mezoregionów fizycznogeograficznych województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych. Wyodrębniono 28 mezoregionów, które przynajmniej częściowo mieszczą się w województwie łódzkim. Porównano parametry zweryfikowanych
mezoregionów z jednostkami wydzielonymi przez Kondrackiego (2002), takie jak pole powierzchni, obwód, odległość i kierunek przesunięcia środka ciężkości oraz dwa wskaźniki kształtu. Najważniejsze zmiany obejmują wytyczenie dwóch nowych mezoregionów: Międzyrzecza Pysznej i Niecieczy, wyodrębnionego z Kotliny
Szczercowskiej i Niecki Przyrowskiej, która powstała z części Niecki Włoszczowskiej.

Słowa kluczowe: mezoregiony, regionalizacja fizycznogeograficzna, województwo łódzkie, weryfikacja granic

Abstract: The paper presents the results of verification of the boundaries of physicogeographical mesoregions of Łódz voivodeship based on contemporary spatial data. Twenty eight mesoregions, which at least partly fall within the Łódz Region, were delineated as a result of verification and refinement of the boundaries of J. Kondracki’s mesoregions. The mesoregions parameters such as surface area, perimeter, distance and direction of centroid shift, and two shape indices for the original and the new units were compared The most important changes include the delineation of two new mesoregions: Interfluve of the Pyszna and Nieciecz Rivers, set apart from the Szczerców Basin, and the Przyrów Basin, which was created from a part of the Włoszczowa Basin.

Keywords: mesoregions, physicogeographical regionalization, Łódź voivodeship, boundary verification

Zalecany sposób cytowania: Majchrowska A., Papińska E., 2018, Weryfikacja i uszczegółowienie granic mezoregionów fizycznogeograficznych województwa łódzkiego na podstawie współczesnych danych przestrzennych, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 93-107.

Wpłynęło: 12.03.2018
Zaakceptowano: 25.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 75-91

Weryfikacja granic mezoregionów fizycznogeograficznych w zasięgu województwa mazowieckiego

Physico-geographical mesoregions boundaries verification within the Masovian Voivodeship

Jerzy LECHNIO
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Zakład Geoekologii
e-mail: jrlechni@uw.edu.pl
Ewa MALINOWSKA
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Zakład Geoekologii
e-mail: emal@uw.edu.pl

Zarys treści: Artykuł poświęcony jest omówieniu założeń i możliwości weryfikacji przebiegu granic mezoregionów fizycznogeograficznych Kondrackiego w zasięgu województwa mazowieckiego.

Słowa kluczowe: regionalizacja fizycznogeograficzna, mezoregion, województwo mazowieckie

Abstract: The article is devoted to discussing the assumptions and possibilities of verifying the boundaries of Kondracki’s physico-geographic mesoregions within the scope of the Masovia voivodship

Keywords: physico-geographical regionalisation, mesoregion, Masovian voivodeship

Zalecany sposób cytowania: Lechnio J., Malinowska E., 2018, Weryfikacja granic mezoregionów fizycznogeograficznych w zasięgu województwa mazowieckiego, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 75-91.

Wpłynęło: 12.03.2018
Zaakceptowano: 27.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 63.1, s. 19-36

Propozycja delimitacji mikroregionów fizycznogeograficznych Pojezierza Kaszubskiego w świetle współczesnych źródeł i metod badawczych

The proposal of physical-geographical microregions delimitation for Cassubian Lakeland in the light of contemporary study sources and methods

Mariusz KISTOWSKI
Uniwersytet Gdański
Instytut Geografii,
Katedra Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska
e-mail: geomk@univ.gda.pl

Zarys treści: Artykuł, na tle dotychczasowych licznych doświadczeń dotyczących delimitacji Pojezierza Kaszubskiego i jego podziału na mikroregiony fizycznogeograficzne, przedstawia autorską propozycję takiego podziału. W trakcie wydzielania regionów przyjęto kryteria związane z rzeźbą terenu (wysokość n.p.m., spadki terenu i wskaźnik wilgotności terenu) oraz podłożem geologicznym w aspekcie litologii powierzchniowych utworów geologicznych (rodzaje gleb). Wydzielono 78 regionów lito- i hydrogenicznych (w tym dolinnych i rynnowych), które zostały scharakteryzowane z zastosowaniem wybranych metryk dotyczących ich formy i rzeźby. Porównania rezultatów delimitacji z wcześniejszymi jej propozycjami, wskazuje, że na najniższych poziomach regionalizacji
fizycznogeograficznej wydzielane powinny być co najmniej dwa poziomy regionów, oprócz mikro-, również nanoregiony, którym bardziej odpowiadają przedstawione w opracowaniu jednostki.

Słowa kluczowe: regionalizacja fizycznogeograficzna, mikroregiony fizycznogeograficzne, metryki krajobrazowe, wskaźnik wilgotności terenu, Pojezierze Kaszubskie, Polska

Abstract: The paper presents the author’s proposition of Cassubian Lakeland natural border and its division on physical-geographical microregions on the background of previous experiences. Two main groups of natural component features: relief (elevation a.s.l., slopes and topographic wetness index) and geological formations according to lithology of shallow subsurface geological sediments were adopted to regions delimitation.
78 litho- and hydrogenic (including valleys and glacial channels) regions were delimitated and described with application of chosen metrics concerning their shape and relief. The comparison of study results with former propositions of Cassubian Lakeland microregionalisation proved the necessity of two regions levels delimitation on the lowest levels of physical-geographical regionalization. The nanoregions – better correspond with study results – should be delimitated next to microregions.

Keywords: physical-geographical regionalisation, physical-geographical microregions, landscape metrics, topographic wetness index, Cassubian Landscape, Poland

Zalecany sposób cytowania: Kistowski M., 2018, Propozycja delimitacji mikroregionów fizycznogeograficznych Pojezierza Kaszubskiego w świetle współczesnych źródeł i metod badawczych, Prace i Studia Geograficzne, 63.1, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 19-36.

Wpłynęło: 25.01.2018
Zaakceptowano: 14.03.2018

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)