Category Archives: Tom 68 zeszyt 4

T. 68.4, s. 199–209

Posted on by

Nazewnictwo miejskie jako problem tłumaczeniowy. Analiza wybranych przykładów z oficjalnego portalu turystycznego miasta stołecznego Warszawy

Urban names as a problem in translation: analysis of selected examples from the official Warsaw tourism website

Anna Małgorzata SZCZĘSNY
Uniwersytet Warszawski
Wydział Lingwistyki Stosowanej
Instytut Lingwistyki Stosowanej
e-mail: a.m.szczesny@uw.edu.pl
ORCID: 0000-0001-8207-9338

Abstract: This paper focuses on urbanonyms as a translation problem. Analyzing the urban names selected from the official tourist portal of Warsaw in the source language (Polish), and their equivalents in the two target languages (English and Spanish), the author indicates the diversity of translation techniques and considers the possibilities of their unification with regard to specific types of naming, taking into account the functional aspect of the text, the needs of the recipient and the purpose of inter-lingual communication. The translation solutions presented, be it unique or repetitive, are illustrative of the difficulties requiring a systemic approach. The author emphasizes the influence of historical tradition on the formation of recognized equivalents, standing in some sense in opposition to the currently most desirable simple and unambiguous localizing equivalents.

Key words: urban onomasticon / urbanonyms, functional aspect of text, function of localization, cultural function, translation technique, recognized (official) equivalent

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Szczęsny A.M., 2023, Nazewnictwo miejskie jako problem tłumaczeniowy. Analiza wybranych przykładów z oficjalnego portalu turystycznego miasta stołecznego Warszawy, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 199–209, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-14

Wpłynęło: 17.06.2023
Zaakceptowano: 4.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, s. 189–198

Posted on by

Ciekawy przypadek ulicy Jana Kochanowskiego na warszawskich Piaskach

The curious case of Jana Kochanowskiego street in the Warsaw district of Piaski

Igor PIOTROWSKI
Uniwersytet Warszawski
Instytut Kultury Polskiej
e-mail: igorpiotrowski@uw.edu.pl
ORCID: 0000-0001-6130-652X

Abstract: The article is a case study of Jana Kochanowskiego Street in Warsaw. The starting point is the statement on the late naming of the street with the name of the most important Polish pre-romantic poet in the capital city of Poland (in comparison to naming streets after minor poets). The author presents the circumstances that led to this situation and recreates the contexts accompanying the belated inclusion of Jan Kochanowski in the canon of writers who were preferred eponyms of streets in the capital of Poland after WWI. Next, he tries to compare Kochanowskiego Street in Warsaw with Kochanowskiego Streets in other large cities of Poland.

Key words: street names, public space, Jan Kochanowski, street eponyms, interwar period, Warsaw, cultural heritage of the Partitions period

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Piotrowski I., 2023, Ciekawy przypadek ulicy Jana Kochanowskiego na warszawskich Piaskach, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 189–198, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-13

Wpłynęło: 14.07.2023
Zaakceptowano: 9.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, s. 171–187

Posted on by

Związki warszawskiego nazewnictwa miejskiego z literaturą

Warsaw’s urban naming’s connections with literature

Aleksandra KORPYSZ-WIŚNIEWSKA
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
e-mail: aleksandra.korpysz@uw.edu.pl
ORCID: 0000-0002-7003-5546

Abstract: This article focuses on one segment of a large corpus of urban naming – names referring to the literature. Using the example of Warsaw, the author has identified these names, distinguished three major categories of them, and also analysed their location. The category of names that commemorate writers and poets turned out to be the dominant one in terms of numbers, although there are also surprisingly significant amount of names referring to literary works. Names referring to writers and literary works often appear in clusters.

Key words: Warsaw, urban naming, street naming, literature

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Korpysz-Wiśniewska A., 2023, Związki warszawskiego nazewnictwa miejskiego z literaturą, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 171–187, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-12

Wpłynęło: 12.08.2023
Zaakceptowano: 5.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, s. 161–169

Posted on by

Wawerskie góry i górski Wawer, czyli o tym, co kryją w sobie mniej oficjalne nazwy miejscowe

Wawer mountains and mountainous Wawer, or what the less official local names conceal

Karolina CZERKAS
Uniwersytet Warszawski
Wydział Polonistyki
e-mail: k.czerkas@uw.edu.pl
ORCID: 0009-0006-8163-0080

Abstract: The article aims at analysing the Wawer microtoponyms that identify hills (e.g., Piaskowa Góra, Góra Lotników, Góry Macierowskie) and those that refer to traditional Polish oronymy (e.g., Giewont, Czarny Staw, Morskie Oko). In the text, I divide the studied names into categories and present their probable etymologies. The article also indicates with which cultural elements, persons and places the described microtoponyms are associated. The analysis leads to the conclusion that the discussed places and the stories associated with them have had a significant impact on the formation of local identity.

Key words: Wawer, microtoponyms, oronyms, folk etymology

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Czerkas K., 2023, Wawerskie góry i górski Wawer, czyli o tym, co kryją w sobie mniej oficjalne nazwy miejscowe, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 161–169, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-11

Wpłynęło: 14.06.2023
Zaakceptowano: 4.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, s. 149–159

Posted on by

Ulica Ślimaka i ulica Przyleśna – rozważania o nazwach ulic w Radości

Ślimaka Street and Przyleśna Street – a deliberation on street names in the Radość neighborhood of the Wawer district of Warsaw

Klaudia ABUCEWICZ
Uniwersytet Warszawski
Wydział Polonistyki
e-mail: k.abucewicz2@uw.edu.pl
ORCID: 0000-0001-7612-2985
Alicja DZIĘCIOŁ
Uniwersytet Warszawski
Wydział Polonistyki
e-mail: ab.dzieciol@uw.edu.pl
ORCID: 0000-0002-6798-0408

Abstract: This article focuses on the street naming in the Radość neighbourhood in the Wawer district of Warsaw. It draws attention to a very specific timing of naming streets in this part of the capital. The names result from the changes introduced as late as the second half of the 20th century. 82 contemporary names, some of them changed, are semantically analysed.

Key words: urbanonyms, street names, Warsaw, Wawer, Radość

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Abucewicz K., Dzięcioł A., 2023, Ulica Ślimaka i ulica Przyleśna – rozważania o nazwach ulic w Radości, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 149–159, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-10

Wpłynęło: 14.06.2023
Zaakceptowano: 4.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, s. 133–147

Posted on by

Między Aleją Świerczewskiego a Mostem Grota. Druga wojna światowa w polityce pamięci historycznej PRL na przykładzie warszawskiego nazewnictwa miejskiego

Between Świerczewskiego Avenue and Grota Bridge. World War II in the politics of memory of the People’s Republic of Poland on the example of the urban naming in Warsaw

Tomasz LESZKOWICZ
Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej
e-mail: tleszkowicz@gmail.com
ORCID: 0000-0001-8327-3810

Abstract: City names are one of the most important tools of politics of memory – the politically conditioned shaping of public perceptions of the past. In Warsaw after 1945, the ruling communists pursued a naming programme in which they referred to figures, events and symbols associated with World War II. As a result, a canon of city names was created, which included both references to the ‘official’, communist vision of history and ‘alternative’ themes of an independence-oriented nature.

Key words: toponymy, People’s Republic of Poland, politics of memory, Warsaw, World War II

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Leszkowicz T., 2023, Między Aleją Świerczewskiego a Mostem Grota. Druga wojna światowa w polityce pamięci historycznej PRL na przykładzie warszawskiego nazewnictwa miejskiego, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 133–147, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-09

Wpłynęło: 14.06.2023
Zaakceptowano: 5.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, s. 123–131

Posted on by

„Własne nazwy” getta warszawskiego jako językowa reakcja na okupacyjną rzeczywistość

“Own names” of the Warsaw Ghetto as a linguistic reaction to the reality under the German occupation

Agnieszka WITKOWSKA-KRYCH
Uniwersytet Warszawski
Wydział Polonistyki
Instytut Kultury Polskiej
e-mail: a.witkowska-krych@uw.edu.pl
ORCID: 0000-0001-8510-9475

Abstract: The information about the creation of the ghetto in Warsaw was announced on 12 October 1940, and the final closure took place just over a month later. Ultimately, more than 400,000 people were imprisoned within the ghetto walls. The need to organise life in a reality that was completely different from that of the pre-war time led many Warsaw Jews to reflect on the essence of the ghetto and try to compare this phenomenon to other, often better, though usually only theoretically familiar places and spaces. Hence the large number of synonymous, entirely unofficial terms for the ghetto, referring to its various features. The most common terms include: labyrinth, trap, closed city, prison or camp, although apart from the most popular ones, both period sources and postwar memoirs contain many unobvious metaphors for the Warsaw Ghetto, its peculiar new “own names”, created from scratch, whether as a result of a deeper reflection or simply stemming from the need of the moment, as a reaction to what was happening around. A handful of the most interesting, least known and at the same time very telling names will be presented, together with the context of their creation.

Key words: Warsaw Ghetto, naming, describing, toponymy, synonyms, metaphors

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Witkowska-Krych A., 2023, „Własne nazwy” getta warszawskiego jako językowa reakcja na okupacyjną rzeczywistość, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 123–131, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-08

Wpłynęło: 8.06.2023
Zaakceptowano: 8.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, s. 111–121

Posted on by

Współczesne tendencje urbanonimiczne w Szczecinie na przykładzie nazw restauracji

Contemporary urban trends in Szczecin on the example of restaurant names

Beata AFELTOWICZ
Uniwersytet Szczeciński
Instytut Językoznawstwa
e-mail: beata.afeltowicz@usz.edu.pl
ORCID: 0000-0002-4487-9411

Abstract: The research task was to trace the names of Szczecin restaurants existing in 2020–2022. The aim of the study was to show which naming tendencies exist in the contemporary urban names of Szczecin. The gathered onymic collection was subjected to semantic and formal analysis. On the basis of the study of the names of selected restaurants in Szczecin, it can be concluded that two opposing linguistic tendencies clash in the contemporary urban naming of Szczecin: 1. striving to revert to native names and 2. adopting foreign names. The onyms created in this way create a semantically and structurally heterogeneous collection of urbanonyms.

Key words: linguistics, onomastics, urbanonymy, restaurant names, Szczecin

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Afeltowicz B., 2023, Współczesne tendencje urbanonimiczne w Szczecinie na przykładzie nazw restauracji, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 111–121, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-07

Wpłynęło: 15.06.2023
Zaakceptowano: 4.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, s. 103–110

Posted on by

Nazwy stacji rowerów miejskich i systemów wypożyczania rowerów w Polsce

Names of urban bike stations and bicycle-sharing systems in Poland

Henryk DUSZYŃSKI-KARABASZ
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Wydział Językoznawstwa
e-mail: henryk duszynski@interia.pl
ORCID: 0000-0001-5633-1675

Abstract: The article is devoted to the names of urban bike stations and bicycle-sharing systems in Poland. The main naming types of urban bike stations are discussed using selected examples from across the country. The aim of the analysis was an attempt to show the similarities and differences in relation to other urban names, namely to the names of public transport stops). It was concluded that the same naming models were used in both types of onyms. The onomastic analysis of the names of bicycle-sharing systems aimed to indicate the main functions of these onyms. It has been shown that individual elements of the names of bicycle-sharing systems have a persuasive and identifying function, and language games were used to create the names.

Key words: onomastics, chrematonymy, toponymy, urban bike, urban bike station, bicycle-sharing system

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Duszyński-Karabasz H., 2023, Nazwy stacji rowerów miejskich i systemów wypożyczania rowerów w Polsce, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 103–110, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-06

Wpłynęło: 16.06.2023
Zaakceptowano: 6.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)

T. 68.4, ss. 59–84

Posted on by

Asymilacja nazewnicza i oswajanie przestrzeni tzw. Ziem Odzyskanych w realiach powojennych na przykładzie rynków staromiejskich

Naming assimilation and domestication of urban space of the so-called Recovered Territories in the postwar realities on the example of old town market squares

Marta SZCZEPAŃSKA
Uniwersytet Warszawski
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
e-mail: mw.szczepanska@uw.edu.pl
ORCID: 0000-0002-5769-407X

Abstract: This article concerns postwar changes of hodonyms and agoronyms in the area of old town markets of selected cities, in the context of adaptation processes of the allochthonous population. The analysis includes four voivodship cities in the area of the northern and western territories, known as the Recovered Territories (after the administrative division of Poland on June 28, 1946): Gdańsk, Olsztyn, Szczecin and Wrocław. The results of the comparative research are presented in descriptive, cartographic and tabular form. Based on them, it was concluded that the naming changes of the old town market squares were the result of naming assimilation (identified as a top-down process) and domestication of space (identified as a bottom-up process). Both processes contributed to an entirely new chapter in the history of cities in these lands, creating a semantic storyline construct that is unique in Poland and the world.

Key words: Western and Northern Territories, urban space, urbanonym, hodonym, agoronym

Zalecany sposób cytowania / Cite as: Szczepańska M., 2023, Asymilacja nazewnicza i oswajanie przestrzeni tzw. Ziem Odzyskanych w realiach powojennych na przykładzie rynków staromiejskich, Prace i Studia Geograficzne, 68.4, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 59–84, DOI: 10.48128/pisg/2023-68.4-04

Wpłynęło: 11.08.2023
Zaakceptowano: 4.12.2023

Pobierz cały tekst w pdf / Get full text (pdf format)